Consumentenonderzoek persoonlijke gedragsfactoren
Laatste update: 22 augustus 2025 Update frequentie: Jaarlijks
Persoonlijke normen komen voort uit iemands eigen overtuigingen en beïnvloeden wat iemand koopt. Consumenten in de meeste afzetkanalen hebben geen uitgesproken persoonlijke norm ten aanzien van het kopen van een of meerdere biologisch voedsel en alleen in de biowinkel ligt deze gemiddelde persoonlijke norm duidelijk hoger (5,4).
Motivaties zetten aan tot gedrag. In alle afzetkanalen zijn consumenten gemiddeld meer extrinsiek (‘van buitenaf’) dan intrinsiek (‘van binnenuit’) gemotiveerd om biologisch voedsel te kopen. Vooral in supermarkten en Out of Home (OOH) is de intrinsieke motivatie gemiddeld klein (respectievelijk 2,5 en 2,6). Online en bij de biowinkel is dit wat groter (respectievelijk 3,1 en 4,7). Soms ontbreekt een duidelijke motivatie om biologisch te kopen. Dit wordt a-motivatie genoemd.
Bij het kopen van biologisch voedsel ervaren consumenten vaker positieve dan negatieve emoties. Toch voelen consumenten over het algemeen geen sterke positieve emoties, en blijven negatieve gevoelens vrijwel uit, behalve bij de biowinkel.
Motivaties zetten aan tot gedrag. In alle afzetkanalen zijn consumenten gemiddeld meer extrinsiek (‘van buitenaf’) dan intrinsiek (‘van binnenuit’) gemotiveerd om biologisch voedsel te kopen. Vooral in supermarkten en Out of Home (OOH) is de intrinsieke motivatie gemiddeld klein (respectievelijk 2,5 en 2,6). Online en bij de biowinkel is dit wat groter (respectievelijk 3,1 en 4,7). Soms ontbreekt een duidelijke motivatie om biologisch te kopen. Dit wordt a-motivatie genoemd.
Bij het kopen van biologisch voedsel ervaren consumenten vaker positieve dan negatieve emoties. Toch voelen consumenten over het algemeen geen sterke positieve emoties, en blijven negatieve gevoelens vrijwel uit, behalve bij de biowinkel.
Extrinsieke motivatie
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Persoonlijke norm
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Intrinsieke motivatie
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
A-motivatie
De grafieken op deze pagina zijn visueel gepresenteerd en zijn niet goed leesbaar met screenreaders.
Grafiek wordt geladen...
Over deze indicatoren
Dit onderzoek is onderdeel van de BioMarktMeter. Jaarlijks wordt er gepeild hoe Nederlanders biologisch voedsel1 ervaren. Dit gebeurt via een consumentenonderzoek onder een representatief panel van 3.000 Nederlanders. Het jaar 2025 is de eerste editie. Via een online vragenlijst zijn indicatoren over percepties, acceptatie en gedrag en gedragsfactoren in kaart gebracht binnen vier afzetkanalen: supermarkten, online, biowinkels en Out of Home2. Consumenten zijn ingedeeld bij één afzetkanaal, op basis van recent koopgedrag. De meeste vragen gingen over dat specifieke kanaal, naast enkele algemene vragen. De BioMarktMeter wordt de komende jaren herhaald. Zo ontstaat een actueel en doorlopend beeld van de biologische markt vanuit het perspectief van consumenten. Dit maakt het mogelijk om trends en veranderingen te volgen.De indicator Persoonlijke gedragsfactoren geeft inzicht in persoonlijke normen, motivaties en emoties van Nederlandse consumenten ten aanzien van biologisch voedsel. Deze persoonlijke factoren laten zien hoe belangrijk consumenten het vinden om biologisch voedsel te kopen, en welke onderliggende drijfveren daarbij een rol spelen – zoals intrinsieke (van binnenuit) of extrinsieke (van buitenaf) motivatie. Ook beïnvloeden emoties, zowel positief als negatief, biologisch aankoopgedrag. De resultaten zijn uitgesplitst naar de vier onderzochte afzetkanalen. Deze inzichten maken duidelijk hoe sterk het gedrag verankerd is in persoonlijke overtuigingen en gevoelens. Tenzij anders vermeld:
• De metingen zijn uitgevoerd op een schaal van 1 tot 7, waarbij 1 staat voor 'helemaal niet' (of 'helemaal oneens') en 7 voor 'helemaal wel' (of 'helemaal eens'); het midden van de schaal is dus een 4.
• Een getal tussen haakjes betreft een gemiddelde waarde.
Meer informatie is beschikbaar via de contactpagina.
Toelichting bij begrippen
1 Biologisch voedsel: eten en drinken met een biologisch EU-keurmerk.2 Afzetkanalen: de monitor richt zich op vier afzetkanalen: supermarkt, online, biowinkel en Out of Home, elk met een eigen koopomgeving en beleving. Supermarkten zijn opgenomen in de monitor omdat het merendeel van de duurzame bestedingen hier plaatsvindt. In het onderzoek wordt onderscheid gemaakt tussen fysieke supermarktbezoeken en online aankopen vanwege verschillen in beleving en koopproces. Biowinkels zijn meegenomen vanwege hun vergelijkbaarheid met supermarkten, maar ook omdat biologische aankopen hier vaker onderdeel zijn van vast koopgedrag en een andere winkelbeleving kennen. Een geheel andere context is consumptie Out of Home: hierbinnen vormt de horeca een belangrijk afzetkanaal voor biologisch voedsel, waarbij de focus ligt op restaurants. Deze verschillen helpen om het gedrag van consumenten rondom biologische aankopen beter te begrijpen en te duiden.
• Supermarkt: een fysieke winkel van een supermarktketen waar je boodschappen kunt doen.
• Online: de digitale winkelomgeving van een supermarkt: een website of app van een supermarktketen waar je boodschappen kunt bestellen. Dit kan een web-only winkel zijn, of een supermarkt die ook fysieke winkels heeft.
• Biowinkel (speciaalzaak voor duurzame voeding): een winkel of supermarkt die zich specialiseert in biologisch voedsel. Dit kan zowel fysiek als online zijn.
• Out of Home: een horecagelegenheid buitenshuis, zoals een restaurant, brasserie of eetcafé, waar je tegen betaling maaltijden of dranken bestelt die ter plekke worden bereid en geserveerd. Wanneer geschreven wordt over kopen van biologisch voedsel we voor dit kanaal: het bestellen van eten/drinken.